Witold Lutosławski (1913-1994)

Polski kompozytor współczesny i dyrygent, a także pianista uważany za najwybitniejszego - obok Chopina i Szymanowskiego - polskiego kompozytora wszech czasów.

Pochodził z rodziny ziemiańskiej herbu Jelita mającej swą posiadłość w Drozdowie k. Łomży. Jego zainteresowanie muzyką miało swe korzenie w dzieciństwie i tradycji rodzinnego muzykowania. Komponował już w wieku 9 lat, uczył się gry na skrzypcach i fortepianie oraz uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. W 1928 rozpoczął naukę kompozycji u Witolda Maliszewskiego. W roku 1931 zdał maturę, po czym podjął studia matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim - przerwane po roku z powodu nadmiaru zajęć w konserwatorium. W konserwatorium podjął studia w klasie kompozycji i fortepianu, które ukończył w 1937 roku.

Na początku II wojny światowej walczył jako żołnierz przeciwko Niemcom - był radiotelegrafistą. Po ucieczce z niewoli wrócił do Warszawy. W czasie okupacji zarabiał na życie grając w warszawskich kawiarniach, uczestniczył też w tajnych koncertach i zbierał fundusze na pomoc dla ukrywających się artystów.

Bezpośrednio po wojnie Lutosławski podjął pracę w Polskim Radiu, a także włączył się w odbudowę życia muzycznego. Od 1945 działał we władzach Związku Kompozytorów Polskich, z czego wycofał się w 1948, nie akceptując coraz większych wpływów stalinowskich.

Lutosławski skomponował najwięcej utworów orkiestrowych i one są najważniejsze w jego dorobku, jednak najbardziej charakterystyczna dla jego dojrzałych dzieł stała się forma oparta na dwóch częściach: wstępnej, stanowiącej jakby przygotowanie oraz głównej - bardziej rozbudowanej. Po raz pierwszy zastosował system harmoniczny oparty na akordach 12-tonowych oraz technikę aleatoryzmu kontrolowanego, które w następnych latach stały się dla niego charakterystyczne i powszechnie kojarzone z jego nazwiskiem.

Projekt: Piotr Grzymowski