Ludomir Różycki (1883-1953)

Był przedstawicielem Młodej Polski w muzyce. Wraz z Karolem Szymanowskim, Grzegorzem Fitelbergiem oraz Apolinarym Szelutą założył w 1905 roku Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich, co przyczyniło się do podniesienia poziomu artystycznego muzyki polskiej.

Pochodził z muzykalnej rodziny - jego ojciec był profesorem Konserwatorium Warszawskiego. Studiował pod kierunkiem Aleksandra Michałowskiego (fortepian), Gustawa Rogulskiego i Michała Biernackiego (teoria), Zygmunta Noskowskiego (kompozycja). W 1904 roku skończył z odznaczeniem Konserwatorium Warszawskie, po czym udał się na dalsze studia do Berlina. Przez 3 lata był słuchaczem tzw. Meisterschule w Królewskiej Akademii Muzycznej; pracował pod kierunkiem Engelberta Humperdincka.

W 1905 roku Różycki wraz z Karolem Szymanowskim, Grzegorzem Fitelbergiem i Apolinarym Szelutą zorganizował "Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich", której zadaniem było wydawanie i propagowanie nowej muzyki (grupa tych twórców zyskała potem miano "Młodej Polski w muzyce"). W latach 1907-1911 Różycki przebywał we Lwowie na stanowisku dyrygenta operowego i profesora fortepianu w tamtejszym Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego. Po krótkim pobycie w Warszawie udał się za granicę: mieszkał w Paryżu, później - do roku 1918 - w Berlinie. Po powrocie do kraju, przez 10 lat zajmował się wyłącznie kompozycją. W 1930 roku został mianowany profesorem Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. Równocześnie prowadził ożywioną działalność publicystyczną i organizacyjną (utworzył Sekcję Współczesnych Kompozytorów Polskich). Po II wojnie, spędzonej w Warszawie, osiadł w Katowicach jako dziekan Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej.

Stylistycznie twórczość Różyckiego jest niejednolita; nie wykształcił odrębnego języka. Cechy i właściwości jego muzyki to: płynność i wyrazistość melodyki (na ogół diatonicznej), plastyczność charakterystyki muzycznej, przewaga faktury homofonicznej, efektowna i barwna instrumentacja; harmonika pozostaje w ramach systemu funkcyjnego, sięga wprawdzie niekiedy po zdobycze impresjonistów. Częstym źródłem inspiracji były dla Różyckiego tematy literackie i plastyczne.

Ludomir Różycki łączył styl neoromantyczny z motywami polskiej muzyki ludowej. Istotne w jego twórczości są poematy symfoniczne. W niektórych kompozycjach (Stańczyk, Anhelli, Bolesław Śmiały, Pan Twardowski, Mona Lisa Gioconda) posługiwał się mocnymi kontrastami i efektami kolorystycznymi. W dziełach fortepianowych (preludia, nokturny, impromptus, Legenda, Balladyna) nawiązywał do twórczości F. Chopina, J. Brahmsa oraz P. Czajkowskiego. W pierwszych operach (Bolesław Śmiały, Meduza) wyraźny jest wpływ muzyki R. Wagnera, natomiast od Erosa i Psyche wyczuwalny jest wpływ opery werystycznej.